Medische acceptatie: (ex-)kankerpatiënten en Overlijdensrisicoverzekering (ORV)

Waarom krijgen sommige mensen met een medisch verleden bij het aanvragen van een levensverzekering een premieopslag of zelfs weigering? 

Verzekeraars berekenen een premie die past bij het risico dat wordt verzekerd. Bij een overlijdensrisicoverzekering (ORV) kijken verzekeraars daarom naar de levensverwachting op basis van de gezondheidsverklaring die is ingevuld. Is de levensverwachting als gevolg van een behandeling, aandoening of chronische ziekte slechter dan een gezond persoon van dezelfde leeftijd, dan heeft dat consequenties voor de premie of acceptatie. 

Hoe vaak komt dat voor? 

Volgens de inschatting van brancheorganisatie Verbond van Verzekeraars worden mensen met de diagnose kanker die een overlijdensrisicoverzekering willen afsluiten, in ruim 80 procent van de gevallen zonder problemen geaccepteerd.  

Waarom krijgen (ex)-kankerpatiënten veelal te maken met een premieopslag? 

De beoordelend verzekeringsarts kijkt naar de gemiddelde levensverwachting bij een (ex-)kankerpatiënt en naar de mogelijke gevolgen van een behandeling (zoals chemo’s, operaties en bestralingen) op de lange termijnDit heeft mogelijk consequenties voor de premie of acceptatie. Als verzekeraars niet naar de gezondheidssituatie of levensverwachting zouden kijken, dan is het gevolg dat je beter kunt wachten met het sluiten van een verzekering tot je ernstig ziek bent. Dan rijzen de premies binnen de kortste keren voor iedereen de pan uit. 

Waarom moet iemand die al genezen is verklaard toch meer premie betalen? 

Dat komt doordat een medisch adviseur van een verzekeraar de situatie anders beoordeelt dan de behandelend arts van de patiënt. Voor je eigen arts ben je genezen of niet. Maar een verzekeringsarts kijkt naar de gemiddelde levensverwachting bij een bepaalde aandoening. Hij kijkt ook naar de gevolgen van de behandeling zelf: chemo, bestralingen, operaties. Voorbeeld: als een gezond persoon een kans van 10 op 100.000 heeft dat hij voor zijn 70e jaar overlijdt en een ex kankerpatiënt een kans van 20 op 100.000, dan is voor de verzekeraar het risico tweemaal zo hoog, terwijl die patiënt zich over zijn gezondheid geen zorgen hoeft te maken. 

Gaan alle verzekeraars hier op dezelfde manier mee om? 

Nee, verzekeraars zijn zelf verantwoordelijk voor hun eigen premie en acceptatieZij raadplegen eigen statistieken en de medisch adviseur gebruikt zijn eigen kennis en ervaring om het risico in te schattenDaardoor kan het lonen om bij meerdere verzekeraars een aanvraag te doen. Ook het beleid ten aanzien van premie-opslagen kan verschillen. Sommige verzekeraars handhaven die opslagen, anderen bouwen ze af na verloop van tijd.  

Wat bedoelen verzekeraars met een ‘schone lei’-beleid? 

Met ingang van 1 januari 2021 geldt het schone lei-beleid. Dit houdt in dat ex-kankerpatiënten tien jaar na het bereiken van volledige remissie (de behandelend arts heeft vastgesteld dat de kanker niet meer gevonden is) bij het aanvragen van een overlijdensrisicoverzekering onder de vragengrens of een uitvaartverzekering in de gezondheidsverklaring niet meer hoeven in te vullen dat zij kanker hebben gehad. Als je jonger dan 21 jaar was toen de diagnose kanker werd gesteld, hoef je al na vijf jaar niet meer te melden dat je kanker had. Voor sommige kankersoorten geldt een kortere termijn dan tien jaar. Ga met behulp van onze checklist na wat voor jou geldt.

Houden verzekeraars rekening met het feit dat veel aandoeningen tegenwoordig goed behandeld kunnen worden? 

Verzekeraars hebben er belang bij de medische vooruitgang op de voet te volgen, want daardoor kunnen zij meer mensen verzekeren. Zo was Nederland het eerste land ter wereld dat HIV verzekerbaar maakte. Het afgelopen jaar hebben verzekeraars met de Nederlandse Federatie van Kanker patiëntenorganisaties (NFK) en het Integraal Kankerinstituut Nederland (IKNL) informatie over de Nederlandse behandelmethoden van borstkanker aangeboord; zo kunnen verzekeraars een nog betere inschatting maken van het gezondheidsrisico en de overlevingskansen.  

Wat heeft het overleg met de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) tot nu toe opgeleverd? 

Samen met NFK heeft het Verbond van Verzekeraars onder andere het predictiemodel opgesteld. Dit model kunnen medisch adviseurs gebruiken bij het beoordelen van de aanvraag van een overlijdensrisicoverzekering (ORV) door iemand die borstkanker heeft gehad. Het model schat de extra kans in om te overlijden binnen 10 jaar na een borstkankerdiagnose, vergeleken met de algemene Nederlandse bevolking. Hierbij wordt rekening gehouden met patiënt-, tumor- en behandelkarakteristieken die invloed kunnen hebben op het overlijdensrisico. Daarnaast wordt er rekening gehouden met het aantal jaren na diagnose dat een patiënt heeft overleefd. Dit laatste is belangrijk, omdat het extra risico afneemt naarmate de jaren verstrijken.  

Waarom zijn er zulke grote verschillen in premies tussen verzekeraars voor mensen met een medisch verleden? 

Zie antwoord op vraag: Gaan alle verzekeraars hier op dezelfde manier mee om? 

Kunnen ooit alle (ex-)kankerpatiënten zich tegen een normale premie verzekeren? 

Is er een verhoogde kans op voortijdig overlijden? Dan blijft het moeilijk om een overlijdensrisicoverzekering af te sluiten tegen een gangbare premie. Is de diagnose nog maar kort tevoren gesteld en is er geen beeld van het ziekteverloop, dan kan het gebeuren dat je wordt geweigerd voor een levensverzekering. 

Is het hebben van een overlijdensrisicoverzekering (ORV) verplicht voor het sluiten van een hypotheek of lenen van geld? 

Nee, over het algemeen is een ORV niet verplicht, ook niet voor NHG-hypotheken. Het is wel een belangrijke voorziening om het risico van een forse inkomensterugval wegens overlijden te ondervangen, zodat nabestaanden de woonlasten kunnen blijven opbrengen.