Ik heb een restschuld. Wat moet ik doen?

Je hoort het weleens: ‘mijn huis staat onder water’ of ‘ik heb een restschuld’. Het betekent dat je hypotheeklening hoger is dan de waarde van je huis. Als je in de woning blijft wonen is het nog niet echt een probleem als je woning onder water staat. Dat is het pas als je je huis verkoopt: met het geld dat je ervoor krijgt kun je je schuld niet aflossen. Je hebt dan een restschuld.

De restschuld kan zijn ontstaan doordat je niet iedere maand kon betalen aan de bank of verzekeraar. Bijvoorbeeld door ontslag, scheiding of overlijden van je partner. Ook kan de waarde van je huis gedaald zijn.

Restschuld voorkomen

Voorkomen is beter dan genezen, ook in dit geval. Op verschillende manieren kun je voorkomen dat je een restschuld overhoudt na de verkoop van je woning. Daarom is het verstandig om met je makelaar te bespreken wat de verwachte verkoopprijs van je huis is. Dit maakt het namelijk gemakkelijker om in te schatten wat de uiteindelijke opbrengst zal zijn. Verwacht je een restschuld bij de verkoop? Neem dan contact op met de geldverstrekker voordat de verkoopprocedure start. Je kunt met de geldverstrekker bespreken hoe de eventuele restschuld afbetaald gaat worden. Als je dit niet doet, kan het zo zijn dat er dingen gebeuren die je liever niet wilt. Een voorbeeld: de geldverstrekker kan de overdracht bij de notaris blokkeren.

Voordat je je woning gaat verkopen, kun je een eventuele restschuld ook verminderen of voorkomen. Hierbij hangt de vorm van je hypotheek (en de eventuele verzekeringen) daarbij wel af van de mogelijkheden die je hebt. Vraag je adviseur daarom naar de mogelijkheden die bij jouw situatie passen. Enkele mogelijkheden:

• Je hypotheek aflossen. Je kan eenmalig of meerdere keren aflossen. Dat kan je maandlasten verlagen. Wel wordt de hypotheekrenteaftrek hierdoor beperkt. En je hebt natuurlijk minder geld voor andere dingen.
• Sparen voor je hypotheek, via een levensverzekering of spaarrekening. Zo kun je een extra storting doen.
• Omzetten van je hypotheek. Heb je bijvoorbeeld een aflossingsvrije hypotheek, dan kun je deze omzetten naar een lineaire hypotheek. Hierbij los je de lening af. Nadeel is dat je maandlasten zullen stijgen.

Toch een restschuld?

Kon je de restschuld niet voorkomen? Dan zijn er verschillende manieren om daarmee om te gaan:

1. De restschuld meefinancieren in een volgende hypotheek
Het is mogelijk om je restschuld bij de nieuwe woning mee te financieren. Je kunt hierover in gesprek gaan met je adviseur. Verschillende verzekeraars bieden een oplossing aan voor jouw situatie (maatwerk). In sommige gevallen kun je je restschuld meefinancieren boven de maximale financiering van 104 procent van de woningwaarde. Het kan zijn dat je al klant moet zijn bij de bank/verzekeraar. Verder moet je inkomen natuurlijk wel voldoende zijn om de lasten te kunnen betalen. Vanaf 29 oktober 2012 is het mogelijk om de rente over je restschuld, die ontstaan is bij de verkoop van je woning, af te trekken van de belasting. Dit mag voor een periode van tien jaar. Deze regeling geldt voor restschulden die uiterlijk op 31 december 2017 zijn ontstaan (ook als je geen annuïteiten- of lineaire hypotheek hebt).

2. Sluit een lening af bij familie
Een oplossing kan zijn om te kijken hoe jouw familie je financieel kan ondersteunen. Leg de afspraken wel goed vast om eventuele conflicten te voorkomen. Het kan zijn dat je financieringsruimte voor een volgende lening hierdoor beperkt wordt.

3. Kom een betalingsregeling overeen met de bank/verzekeraar
In overleg met je bank of verzekeraar kun je kijken of er mogelijkheden zijn voor een betalingsregeling. Het kan zijn dat je financieringsruimte voor een volgende lening hierdoor beperkt wordt.

4. Aflossen van een hypotheek door gebruik van bankrekening, levensverzekering en/of effectendepot
Het is mogelijk om het opgebouwde bedrag in de levensverzekering, bankrekening en/of effectendepot (gekoppeld aan je hypotheek) te benutten voor de aflossing van je woning.Vraag je adviseur naar de mogelijkheden in jouw situatie.

5. Huren met een restschuld
Een andere oplossing is om te gaan huren in plaats van een nieuwe woning te kopen.

6. Sluit een doorlopend krediet of persoonlijke lening af
Het is ook mogelijk om een doorlopend krediet of een persoonlijke lening af te sluiten. Volgens de wet zijn alleen instellingen met een bankvergunning hiervoor bevoegd. Je financieringsruimte voor een volgende lening kan hierdoor worden beperkt.

Let op!

• Bij sommige oplossingen – bijvoorbeeld bij geld lenen van familie – wordt je financieringsruimte voor een andere lening beperkt. Je zit immers vast aan je maandelijkse inkomen. En dat kun je maar één keer uitgeven.
• Als je een hypotheek met Nationale Hypotheek Garantie hebt afgesloten, zijn er mogelijkheden om je restschuld kwijtgescholden te krijgen. Bijvoorbeeld als de oorzaak echtscheiding of werkloosheid is.
• Vraag altijd goed advies. De hypotheekvorm, je inkomen en fiscale regels kunnen allemaal invloed hebben op de beste mogelijkheid voor jou.